1 t/m 21 oktober Zorgcentrum Lenculenhof Maastricht
Daarna te bezoeken in Zorgcentrum La Valence in Maastricht en het Limburgs Museum in Venlo.
THOES IS ANDERS ALS THUIS
Wat betekent het als je jouw eigen dialect kunt spreken als je in een verzorgingstehuis zit? Dát hebben cultureel antropologe Jolien Makkinga en Hoogleraar Taalcultuur Leonie Cornips onderzocht. Het resultaat van dit wetenschappelijk onderzoek is verwerkt in een unieke presentatie: Mia, een levensgrote klankkast over taal en thuis. Van Lubert Priems, maker bij VIA ZUID.
Mia
Mia is verhuisd, ze moest wel. Een nieuwe kamer, nieuwe buren, verzorgenden, keukenpersoneel, managers: ze kreeg ze er allemaal bij. Haar eigen aardappels hoeft ze niet meer te schillen, en ook de afwas wordt gedaan. Daar had ze altijd al een hekel aan, maar toch. Een nieuw thuis maken: hoe doe je dat?
Leonie Cornips van de Universiteit Maastricht & Jolien Makkinga van het Meertens Instituut onderzochten hoe het spreken van dialect van invloed kan zijn op je gevoelens van welzijn in een verzorgingshuis. Kan het spreken van eigen taal, je gevoel van autonomie beïnvloeden?
De uitkomst van het onderzoek heeft geresulteerd in Mia.
Audiokunstenaar Lubert Priems van Stichting Laudio richtte een speciale kamer in waar je letterlijk een Limburgse klankkast in kan wandelen. Wie er de deuren opent, hoort Mia zelf. Meestal in haar eigen taal en soms in die andere: het Hollands. Omdat je in een verzorgingstehuis nu eenmaal met iedereen moet ‘huizen’. De gesprekken met bewoners van zorgcentrum Lenculenhof van Envida in Maastricht vormen de basis van het onderzoek en dus ook van Mia. In de klankkast zijn ook Limburgers uit de hele provincie te horen.
De oproep van Stichting Laudio om enkele Nederlandstalige woorden in zoveel mogelijke Limburgse dialecten te verzamelen leverde binnen 1 week ruim 200 reacties en 1278(!) bruikbare, ingesproken woorden op. De dialectwoorden zijn verwerkt in de Mia klankkast en podcast. Leonie Cornips gebruikt de reacties als studiemateriaal voor haar studenten aan de Universiteit Maastricht.
Dialect als medicijn, als wapen, als troost. Je eigen taal; daarin ben jij alleen immers de baas.
Te zien:
- Zorgcentrum Lenculenhof, Maastricht: oktober 2018
- Zorgcentrum La Valence, Maastricht: oktober en november 2018
- Limburgs Museum, Venlo: december 2018 t/m februari 2019